• 
  LOGOWANIE
  E BOM
• Strona Główna
• O Spółdzielni
• Kontakt
• Przetargi
• Lokale do wynajecia
• Poradnik Mieszkańca
• Administracje osiedlowe
• Ogłoszenia administracji
• Druki do pobrania
• Oferta dla Wspólnot
• Prawo i Regulaminy
• RODO
• Praca w KSM
• Polityka cookies
• Realizacja Dyrektywy PE i Rady (UE) 2019/1937

Sytuację tę regulują przepisy zawarte w art. 14 i 15 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych z późniejszymi zmianami, zwaną dalej w skrócie usm. Z przepisu art. 14 ust. 1 usm wynika, że z chwilą śmierci jednego z małżonków - spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, które przysługiwało obojgu małżonkom, przypada drugiemu małżonkowi. Małżonek, jeśli nie jest członkiem Spółdzielni, powinien w terminie jednego roku od dnia śmierci współmałżonka złożyć deklarację członkowską, co umożliwi przyjęcie go w poczet członków Spółdzielni. Przepis ten nie ma zastosowania do osób, które zawarły związek małżeński. Niedotrzymanie jednorocznego terminu na złożenie deklaracji przystąpienia do Spółdzielni, może spowodować wyznaczenie przez Spółdzielnię dodatkowego 6-ciomiesięcznego terminu na dopełnienie powyższych formalności, a po jego bezskutecznym upływie podjęcie uchwały o wygaśnięciu prawa do tego lokalu, czego konsekwencją może być skierowanie do Sądu wniosku o eksmisję z zajmowanego bez tytułu prawnego lokalu mieszkalnego. Zgodnie z art. 14 ust. 2 usm wkład mieszkaniowy w przypadku śmierci jednego z małżonków podlega dziedziczeniu na zasadach ogólnych. Zgodnie z art. 15 ust. 2 usm w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na skutek nie złożenia deklaracji członkowskiej, zgodnie z dyspozycją art. 14 uat. 1 usm, roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługują małżonkowi, dzieciom i innym osobom bliskim (zstępny, wstępny, osoba przysposabiająca, osoba przysposobiona oraz osoba, która pozostawała ze zmarłym faktycznie we wspólnym pożyciu). Do zachowania tego roszczenia konieczne jest złożenie w terminie jednego roku deklaracji członkowskiej wraz z pisemnym zapewnieniem o gotowości do zawarcia umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Osoba występująca z roszczeniem powinna udokumentować swoje prawo do wkładu mieszkaniowego związanego z przedmiotowym lokatorskim prawem bądź powinna wkład taki wnieść zgodnie z art. 9 ust. 1 usm.

Śmierć któregokolwiek z małżonków (niezależnie od tego który z nich był członkiem Spółdzielni), powoduje konieczność złożenia do Sądu Rejonowego właściwego dla ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego wniosku o stwierdzenie nabycia praw do spadku bądź uzyskania od notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia (w przypadku notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia konieczna jest zgoda i udział wszystkich osób, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi. Sądowe postanowienie bądź notarialny akt poświadczenia dziedziczenia określają spadkobierców. Jeżeli zmarły pozostawił testament, wówczas udział zmarłego wynoszący 1/2 część we własnościowym prawie do lokalu dziedziczy osoba wskazana w testamencie jako spadkobierca.
Gdy zmarły pozostawił testament i uczynił małżonka jedynym spadkobiercą, to współmałżonek ten po uzyskaniu prawomocnego postanowienia sądu stwierdzającego nabycie praw do spadku bądź notarialnego poświadczenia dziedziczenia, winien zgłosić się do Spółdzielni ze stosownym dokumentem i złożyć deklarację przystąpienia do Spółdzielni, chyba, że nie zamierza przystępować do spółdzielni (wówczas powinien tylko spółdzielnię poinformować o fakcie nabycia praw do spadku i fakt ten udokumentować).
Gdy zmarły pozostawił testament, a spadkobiercą uczynił inną osobę niż współmałżonek: dziecko (dzieci), wnuka (wnuki) lub inne osoby, (wówczas własnościowe prawo do lokalu przysługiwać będzie w częściach: 1/2 część udziału – współmałżonkowi i 1/2 część – osobie, wskazanej w testamencie), - spadkodawca nie pozostawił żadnego testamentu. Wówczas Sąd lub notariusz określa krąg spadkobierców ustawowych na podstawie art. 931 do 940 kodeksu cywilnego.
Jeżeli spadkobierców jest kilku powinni oni poinformować Spółdzielnię, czy zamierzają dokonywać działu spadku (w celu wyłonienia jednej osoby, której przysługiwać będzie wyłącznie to prawo), czy też w dalszym ciągu spadkobiercy będą współwłaścicielami własnościowego prawa do lokalu w częściach.
Jeżeli spadkobiercy nie zamierzają dokonywać działu spadku, powinni oni:
- w terminie jednego roku od dnia otwarcia spadku, wyznaczyć spośród siebie pełnomocnika w celu dokonania czynności prawnych związanych z wykonywaniem tego prawa – art. 17(9) usm
- poinformować Spółdzielnię, czy któryś ze spadkobierców, zamierza przystąpić do Spółdzielni, gdyż spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego może należeć do kilku spadkobierców, ale członkiem Spółdzielni może być tylko jedna z nich.
W przypadku dokonania działu spadku, spadkobierca, któremu prawo to przypadło, winien złożyć deklarację przystąpienia do Spółdzielni, albo poinformować Spółdzielnię, jeżeli nie zamierza do niej przystąpić
Wszystkie powyższe uregulowania obowiązują również małżonków, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do garażu w zasobach spółdzielni.

Sytuację tę regulują przepisy zawarte w art. 13 usm. Jeżeli spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego zostało ustanowione na rzecz obojga małżonków (tzn. w czasie trwania małżeństwa), stanowi ich wspólne prawo. Wspólny jest również wkład mieszkaniowy związany z tym prawem. Dlatego też rozwiązanie małżeństwa powoduje ważne konsekwencje dla obojga byłych małżonków i pociąga za sobą konieczność uregulowania stanu prawnego do lokalu mieszkalnego. Zgodnie z art. 13 ust. 1 usm, po ustaniu małżeństwa wskutek rozwodu lub po unieważnieniu małżeństwa, małżonkowie powinni w terminie jednego roku zawiadomić spółdzielnię, któremu z nich przypadło spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego albo przedstawić dowód wszczęcia postępowania sądowego o podział tego prawa.
Ustalenia, któremu z byłych małżonków w wyniku rozwodu przypadło prawo do lokalu mieszkalnego wraz z wkładem mieszkaniowym, mogą być dokonane:
- dobrowolnie, gdy byli małżonkowie dojdą do porozumienia i zgodnie oświadczą, któremu z nich w wyniku rozwiązania małżeństwa przypadnie prawo do mieszkania wraz z wkładem mieszkaniowym. Oświadczenie takie byli małżonkowi powinni złożyć w obecności notariusza, który potwierdzi własnoręczność podpisów byłych małżonków pod zgodnym oświadczeniem. Małżonek nie będący członkiem Sp-ni, któremu przypadło spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wraz z wkładem mieszkaniowym, winien zgłosić się do Spółdzielni, celem podpisania deklaracji przystąpienia do Spółdzielni (w ciągu roku od dnia rozwiązania małżeństwa).
- w drodze postępowania sądowego, gdy małżonkowie nie mogą dojść do porozumienia w kwestii związanej z podziałem majątku dorobkowego. W tej sytuacji, należy złożyć do Sądu wniosek o podział majątku dorobkowego, a dowód wszczęcia tego postępowania należy przedstawić w Spółdzielni. Postępowanie sądowe jest jednak długotrwałe i kosztowne, gdyż najczęściej spowodowane jest koniecznością powoływania biegłego sądowego do oszacowania wartości majątku dorobkowego.
Jeżeli małżonkowie nie dokonają podziału majątku dorobkowego w ciągu roku od dnia rozwiązania małżeństwa i nie przedstawią dowodu wszczęcia postępowania sądowego, zgodnie z obowiązującymi przepisami, Spółdzielnia wyznacza im dodatkowy termin, nie krótszyniż6miesięcy,uprzedzając o skutkach, jakie może spowodować jego niezachowanie. Po bezskutecznym upływie tego terminu, spółdzielnia może podjąć uchwałę o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Konsekwencją wygaśnięcia prawa do lokalu mieszkalnego jest obowiązek przekazania do dyspozycji spółdzielni zajmowanego bez tytułu prawnego lokalu mieszkalnego i skierowanie do Sądu wniosku o eksmisję osób zajmujących lokal mieszkalny bez tytułu prawnego (spółdzielnia nie ma obowiązku zapewnienia lokalu zamiennego).

Rozwiązanie małżeństwa, któremu przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nie rodzi tak przykrych konsekwencji, jak w przypadku małżonków, którym przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego. W tym przypadku, byli małżonkowie są współwłaścicielami w równych częściach spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego i to od nich zależy, czy dokonają pomiędzy sobą podziału majątku dorobkowego polegającego na ustaleniu któremu z nich prawo to będzie przysługiwało w całości, czy też nie. Przepisy prawne nie obligują byłych małżonków do dokonania podziału majątku dorobkowego, jednak trzeba pamiętać, że niedokonanie tych czynności, powoduje, że żaden z byłych małżonków nie może jednoosobowo zdecydować o losie mieszkania w przyszłości. Niekiedy powoduje to bardzo duże komplikacje, gdyż wiadomo, że osoby te często wyprowadzają się, nie utrzymują ze sobą kontaktów i mogą zawierać nowe związki małżeńskie, co w przyszłości może mieć bardzo przykre skutki.